بررسی تاثیر به کارگیری همی سلولاز در روش استخراج رفلاکس حرارتی و اولتراسوند بر راندمان استخراج گلیسیریزیک اسید از ریشه شیرین بیان

مقدمه: اخیرا روش­های استخراج به کمک آنزیم برای استخراج مواد زیست فعال گیاهی گزارش شده ­است. در این پژوهش هدف بررسی تاثیر آنزیم همی­سلولاز بر راندمان عصاره استخراجی و استخراج گلیسیریزیک­اسید از ریشه شیرین­بیان توسط دو روش استخراج رفلاکس حرارتی و اولتراسوند می­باشد. مواد و روش ها: پس از آماده­سازی ریشه شیرین­بیان مرحله پیش­تیمار آنزیمی، توسط آنزیم همی­سلولاز در غلظت­های مختلف (2/0، 1، 2، 3 درصد) به مدت 1 ساعت درون حمام آب در دمای 45 درجه سانتی­گراد، صورت گرفت. عصاره به دو روش رفلاکس حرارتی و استخراج به کمک امواج اولتراسوند (20 دقیقه در دمای 35 درجه سانتی گراد با فرکانس 40 کیلوهرتز) استخراج و سپس سانتریفیوژ، تغلیظ و در آون خشک گردید. بازدهی استخراج عصاره محاسبه و میزان گلیسیریزیک­اسید به روش hplc اندازه­گیری شد. یافته ها: با افزایش غلظت آنزیم همی­سلولاز بازدهی استخراج عصاره به طور معنی­داری افزایش یافت، به طوریکه استخراج عصاره از ریشه گیاه شیرین­بیان پیش­تیمار آنزیمی شده با آنزیم همی­سلولاز در هر دو روش استخراج، در غلظت 3 درصد موجب دستیابی به بیشترین بازدهی استخراج شد (05/0p<). میان نمونه­های شاهد و نمونه­های پیش­تیمار آنزیمی شده با آنزیم همی سلولاز در غلظت 3 درصد در روش استخراج به شیوه­ رفلاکس و استفاده از اولتراسونیک اختلاف آماری معنی­داری وجود داشت (05/0p<). بیشترین میزان گلیسیریزیک اسید استخراج شده از100 گرم ریشه­ شیرین­بیان پیش­تیمار شده با آنزیم همی­سلولاز، توسط غلظت 2/0 درصد آنزیم به روش استخراج رفلاکس به­دست­آمد که با نمونه شاهد اختلاف معنی­دار داشت و با افزایش غلظت آنزیم (به 2 و 3 درصد) میزان گلیسیریزیک­اسید استخراج شده از100 گرم ریشه­ شیرین­بیان نسبت به نمونه­های شاهد تا حدودی کاهش یافت. نتیجه گیری: پیش­تیمار آنزیمی ریشه گیاه شیرین­بیان توسط آنزیم همی­سلولاز در روش­های استخراج رفلاکس حرارتی و استخراج به کمک اولتراسونیک، برای افزایش راندمان استخراج عصاره و گلیسیریزیک­اسید از ریشه گیاه شیرین­بیان روشی موثر می­باشد و آنزیم­ها با توانایی تخریب دیواره سلولی بافت گیاهی، موجب تسهیل آزادسازی مواد داخل سلولی می­گردند.